Vinski put Toplica
- Tekst Zoran Dragoljević, Wine expert
- Objavljeno u Vinski putevi Srbije
-
Foto: AdobeStock
Vinski put Toplica nalazi se u centralnoj Srbiji zapadno od Niša i reke Južna Morava, pored autoputa A1 (E75). Ovaj vinski put prolazi kroz istoimeni Toplički vinogradarski rejon obuhvatajući tri vinogorja: Prokupačko, Jugbogdanovačko i Žitorađsko. Smatra se postojbinom srpske autohtone sorte prokupac koja nosi ime po gradu Prokuplju, središtu ovog rejona.
Na području Toplice nalaze se značajni kulturno-istorijski spomenici, praistorijski arheološki lokalitet Pločnik, ostaci antičkog hrama i ranohrišćanske crkve. U Prokuplju na lokalitetu Hisar vredan pažnje je spomenički kompleks kojeg čine kula i Latinska ili Jug Bogdanova crkva iz XIV veka, crkva Svetog Prokopija iz IX veka i u starom gradskom jezgru Narodni muzej Toplice.
Tipična vina Toplice
Središtem rejona protiče planinska reka Toplica koja izvire ispod Kopaonika i uliva se u Južnu Moravu. Ispod brda Hisar reka stvara prirodni fenomen zvani Epigenija koji nastaje u epigenetskoj kotlini i predstavlja rečnu dolinu usečenu u viši deo terena te posmatrač ima utisak da reka teče uzvodno. Ovaj fenomen oduvek privlači pažnju, a prvi ga je opisao profesor Jovan Cvijić, akademik i osnivač srpske geografske škole. Jugoistočno od Kuršumlije na 27 km nalazi se izuzetno redak i vredan prirodni fenomen nazvan Đavolja Varoš koju čine velike kameno-zemljane figure nastale dugotrajnom erozijom ispod kojih izviru jako kisele vode narandžaste boje.
Vinarija Doja poseduje vrhunske uslove za vinski turizam Foto: Ivana Čutura
Toplički rejon obuhvata vinogradarske terene u slivu reke Toplice i njenih pritoka, rečica Veliki i Mali Jastrebac. Vinogradi se uglavnom nalaze na 250 do 400 metara nadmorske visine, locirani na južnim, jugoistočnim i istočnim ekspozicijama, vrhovima brda i platoima. Rejon je okružen srednje visokim planinama Veliki i Mali Jastrebac, Vidojevica i Pasjača, dok se na istoku ističe masiv planine Kopaonik. Blago brdovit deo se na istoku spušta ka zaravnima oko Južne Morave.
Monumentalno arhitektonsko rešenje vinarije Toplički Vinogradi
U Topličkom rejonu najviše se gaje autohtone sorte prokupac, tamjanika i vranac, dok su od internacionalnih zastupljene šardone, sovinjon beli, kaberne sovinjon, merlo i kaberne fran.
Na vinskom putu Toplica nalaze se četiri vinarije. Doja je najpoznatija i najcenjenija, dobitnik mnogih značajnih priznanja za svoja vina i sa spketakularnim objektom prilagođenim za najviše domete vinskog turizma. U blizini je i mala vinarija Kostić s odličnim organskim vinima, te vinarija Aranđelović, dok se u Gojinovcu nalazi jedna od najvećih privatnih vinarija na Balkanu Toplički Vinogradi. |
