Vinski put Leskovac-Vranje nalazi se na krajnjem jugu Srbije i prolaze kroz dva istoimena vinogradarska rejona locirana sa leve i desne obale Južne Morave i oko autoputa E75 sve do granice sa Severnom Makedonijom.

Od Beograda na severu do Kragujevca na jugu, od Lazarevca na zapadu do Velike Plane na istoku, prostire se vinski put Šumadija, praktično u srcu Srbije. Zbog činjenice da se na njemu nalazi Kraljevska vinarija na Oplencu koju je Aleksandar I Karađorđević osnovao 1931. godine, naziva se i Kraljevski vinski put.

Zbog vinske tradicije i velikog broja vinarija na relativno malom prostoru, Župa zaslužuje posebno poglavlje na vinskim putevima Srbije.

Publikacija „Vinski putevi Šumadija i Pomoravlje“ na srpskom jeziku, publiciste i vinskog viteza Šumadije Zorana Dragoljevića Žorža, odštampana je početkom marta u izdanju Gradske TO Kragujevac i udruženja Wine Expert kao pilot projekat u okviru programa razvoja vinskog turizma Srbije.

O Župi se mnogo zna, ali malo njih Župu je i lično upoznalo. To je sada daleko jednostavnije, jer je u 2021. godinu Župa ušla bogatija za praktičan turistički vodič na adresi zupainfo.rs.

Manifestacija Dan otvorenih vinskih podruma u Srbiji ove godine traje dva dana, 27. i 28. maja, ali nisu sve vinarije otvorene oba dana. Dešavanja se uglavnom odvijaju u lokalnim vinogorjima, ponegde uz aktivno učešće vinskih viteških redova i uz pomoć lokalnih turističkih organizacija. Uglavnom je reč o manjim i mlađim vinarijama, mada ima i onih većih kao što su Despotika, Lastar, ...

Dvoje inostranih vinskih blogera, Čarin Tan (Charine Tan) i Metju Horki (Matthew Horkey), osnivači popularnog vinskog sajta Exotic Wine Travel proveli su u Srbiji više od tri meseca obilazeći vinarije i tragajući za skrivenim vinskim draguljima ovog podneblja. Bio je to tek deo njihovog angažmana da svetu približe vina iz država nastalih raspadom Jugoslavije.

Interesovanje za vino i vinski turizam dospelo je do najvišeg, globalnog nivoa. Kako drugačije objasniti činjenicu da su Ujedinjene Nacije, tačnije njihova turistička agencija, organizovale prvu konferenciju na temu vinskog turizma gde je naravno bilo reči i o vinarenju kao sredstvu očuvanja svetske zaostavšine, ali posebno one na lokalnom nivou.

Svega desetak kilometara severno od granice sa Hrvatskom i nekih četrdesetak od srpskog graničnog prlaza Batina, a paralelno sa južnom granicom Mađarske, proteže se neobično brdo Villányi-Hegység ili planina Vilanji. Ova kamena gromada nalik na leđa grbavog kita, dužine nekih 18 kilometara, prosečne visine 300 metara i s najvišim vrhom od 442 metra, centar je jedne od čak 22 vinske regije u Mađarskoj, u čijem je središtu selo Vilanji (Villany) – specifično po mnogo čemu!

Ničim (ili ipak nečim) izazvane klimatske promene u globalu menjaju agrokulturološku sliku sveta. Tako se loza sve više vijori u severnim zemljama, ali sasvimn dobro izgleda uspeva i na nekim južnim geografskim širinama gde nismo navikli da je vidimo.